Deskribapena
Miranda Argako herria Mendebaldeko Erriberako Arga Behereko zonan kokaturik dago, ibaiaren eskuinaldean dagoen muino bateko mendi-magalean finkatua. Iruñetik berrogeita hamar eta Tafallatik hamabost kilometrora dago.
Alor administratibo-judizialean, Erriberriko merindadeari dagokio, Tafallako Alderdi judiziala, Iruñeko Lurraldeko Entzutegia. Elizari dagokionez, Iruñeko diozesiari atixkiturik dago. Iparraldean Berbintzana eta Artaxoarekin egiten du muga, hegoaldean Faltzesekin, ekialdean Tafallarekin eta mendebaldean Lerinekin.
Klima kontinental mediterraneoa da, muturreko egoerarik gabea, eta urteko batez bestekoa hamabost gradu ingurukoa da. Prezipitazioei dagokienez, Mirandak 350 eta 400 milimetro artean jasotzen ditu urtero.
Arga ibaiak, Aragoiko ibaiadarrak, bi eremutan bereizten du udalerria: eskuinaldeko zona estua, herrigune malkartsua kokatzen den eremua, eta ezkerraldea, laua eta ureztapenerako oso egokia.
El tipo de poblamiento es concentrado, formando el casco urbano una villa en alto. Sus causas han de buscarse en condicionantes derivados del medio físico (suelo llano y proximidad del río), de la forma de explotación de la tierra y en otros de tipo histórico (la constante amenaza de los vecinos castellanos y aragoneses) que obligaron a sus habitantes a agruparse para facilitar la defensa.
Populazio mota kontzentratua da, eta herrigunea garaiera altuagoan dagoen herria osatzen du. Horren arrazoiak ingurune fisikotik (lurzoru laua eta ibaiaren hurbiltasuna), lurra ustiatzeko modutik eta beste ezaugarri historiko batzuetatik (Gaztelako eta Aragoiko bizilagunen etengabeko mehatxua) eratorritako ondorioetan bilatu behar dira. Baldintza horien ondorioz, herritarrak taldekatu egin ziren, defentsa errazteko.
Herrigunearen erdigunea, eliza ardatz duena, Mirandako historiaren iraganaren kontaketa bizia osatzen du. Bere egiturak ez dio antolaketa plan orokor bati erantzuten. Egun ikusten dugun moduan sortu zen, ongi bereizitako hiru epetan. Lehena, hasierako goiko lehengo kokalekuari dagokio. Elizaren inguruan harresiz inguratutako barruti bat, kanpoaldetik ate handien bidez irits daitekeena, hala nola erlojuaren dorrearena edo “Portalejo”, oraindik 1764an mantentzen zena. Erdi Aroan, bereziki XVIII. mendean, herri hobekuntza garrantzitsuak eman ziren: saneamendua, kaleak eta plazak lerrokatzea eta abar, baina barrutiak ezarritako mugak gainditu gabe. XX. mendeko berrogeita hamargarren hamarkadara itxaron beharko da muga hori gainditu ahal izateko, eta hala sortu zen herrigunea eremu lau batean, Miranda modernoa.
Goialdeko hasierako herriguneak, eliza dagoen lekuak, ez du egitura argi bat aurkezten, kaleen eta plazen irregulartasunaren ondorioz, nola kokatzen den lurraldearen malkartasunagatik, hala bere kokapenagatik, harresiek mugatutako elizaren ingurua.
Herrigunetik kanpo, Cahués herria azpimarragarria da, 1421ean hustua, eta Vergalijo auzoa, Felipe Modetek proiektatua.
Intereseko datuak:
| Autonomia Erkidegoa | Navarra |
| Probintzia | Navarra |
| Kategoria Historikoa | Villa |
| Alderdi Judiziala | Tafalla |
| Merindadea | Olite |
| Lurralde geografikoa | Ribera Arga-Aragón |
| Mankomunitatea | Mancomunidad de Valdizarbe |
| Azalera | 60,1 km2 |
| Herriko erdigunearen garaiera | 341 metros |
| Iruñera distantzia | 50 km |
| Populazioa | 847 habitantes |
| Posta Kodea | 31253 |